Eregalerij van de Socialistische Harmonie Ontwaking
Ons Archief van voor 1940 werd uit veiligheid voor de leden en hun familie
niet in gevaar te brengen, volledig vernietigd. Deze foto van 91 jaar, was in
privé handen en zo zie we onze Harmonie op 1MEI 1925.
Jullie wonen in de Alfons Schneiderlaan of de directe omgeving. De meesten van jullie weten niet
vanwaar die naam komt en wie die persoon ooit is geweest. Meer nog tot 1945 heette die straat de
Legerlaan. Het is pas na de oorlog dat men de straat haar huidige benaming heeft gegeven.
Alfons Schneider werd geboren op 18 maart 1892 en toonde al snel een voorliefde voor muziek. Die
voorliefde zou hij al snel omzetten in een actief spelend lid van de socialistische harmonie Ontwaking.
Vanaf het ontstaan van deze vereniging op 19 maart 1919 zou hij bij de eerste stichtende leden zijn. Hij
speelde trompet en zou dit blijven doen tot het begin de van tweede wereldoorlog.
Twee jaar na de oprichting van de harmonie Ontwaking zou Alfons Schneider verkozen worden tot
gemeenteraadslid te Deurne. Bij een volgende verkiezing werd hij ook verkozen tot provincieraadslid.
Tussen 1933 en 1937 werd hij schepen voor Openbare Werken te Deurne en in 1937 werd hij
burgemeester van Deurne. Dat zou hij blijven tot in de oorlog. De Duitse bezetter voegde echter Deurne
bij Groot Antwerpen in 1941. Alfons Schneider zou dan schepen van Sociale Zaken worden in Groot
Antwerpen. In Deurne bleef men hem echter als hun burgemeester beschouwen en ook de politie van
Deurne beschouwde hem nog steeds als hun hoofd van de politie volgens de gemeentewet. Alfons
Schneider verzette zich niet tegen de activiteiten van zijn “witte” commissariaat dat er voor zorgde dat
elke razzia die ze moesten doen om joden op te pakken, uitdraaide op een mislukking of een zeer pover
resultaat. Zelf hield hij zich niet actief bezig met die verzetsdaden; dat was het werk van adjunct
commissaris Frans Van Heymbeeck en zijn agenten. Helaas zou Alfons Schneider 4 maanden nadat gans
zijn politiekorps was opgepakt door de bezetter, ook opgepakt worden op verdenking van verzet tegen
de Duitsers. Dat vermoeden was meermaals de bezetters ingefluisterd door een zekere Jef Van De Wiele
die blijkbaar maar wat graag Alfons Schneider zag verdwijnen. Hij werd overgebracht naar het
concentratiekamp Buchenwald en vervolgens naar Harzungen waar hij doodgemarteld werd op 5
augustus 1944.
Het eerste college van Deurne na de oorlog, besloot daarom in 1945 de Legerlaan om te dopen in Alfons
Schneiderlaan.
Jullie wonen in de Constant Jorislaan of de directe omgeving. De meesten van jullie weten niet vanwaar
die naam komt en wie die persoon ooit is geweest.
Constant Joris werd geboren in 1871 en zou al snel actief worden in tal van verenigingen. Het is daar dat
hij zelf ook de ideeën ontwikkelde om ook een eigen vereniging op te richten. Als muziekliefhebber was
hij omstreeks de eeuwwisseling aangesloten bij de Deurnese harmonie “De Ware Vrienden”. Het was
een bloeiende harmonie die een hele reeks wandelconcerten deed en ook in tal van processies mee liep.
Het opkomende socialisme bracht echter heel wat spanningen met zich in deze harmonie, waardoor
Constant Joris op 19 maart 1919 een eigen harmonie zou oprichten genaamd Socialistische Harmonie
Ontwaking. Hij zou de vereniging leiden tot kort na de tweede wereldoorlog. Harmonie Ontwaking zou
tijdens de wereldoorlog echter tijdelijk ophouden met zijn activiteiten en het was Constant Joris zelf die
de harmonie opnieuw nieuw leven inblies na het einde van de vijandelijkheden. Rond 1947 zou hij om
ouderdomsredenen de leiding overgeven aan de 62 jarige burgemeester Florent De Boey, in de hoop dat
die het nog vele jaren zou vol houden. Helaas zou Florent De Boey 7 jaren later overlijden en alzo zou
Constant Joris zijn opvolger mede ten grave dragen. Om een herhaling te voorkomen van deze tragische
gebeurtenis, werd zijn tweede opvolger gezocht in een nog jongere persoon van de 61 jarige Jos Sel, die
ook schepen was te Deurne. Helaas zou het noodlot opnieuw toeslaan en 3 jaren later zou ook de derde
voorzitter van Harmonie Ontwaking overlijden. Opnieuw zou de 85 jarige Constant Joris zijn tweede
opvolger ten grave drage.
Op 16 juli 1958 zou de 87 jarige Constant Joris zelf overlijden.
Constant Joris zou ook 35 jaren schepen van de Burgerlijke stand zijn in Deurne en werd daarom ook tot
ereschepen benoemd. Na zijn overlijden op 16 juli 1958 zou hij een plaats krijgen op het erepark van het
Sint-Fredegandus kerkhof, alwaar zijn graf nog steeds aanwezig is, vlak naast zijn twee opvolgers-
voorzitters, in het beschermde deel van het kerkhof.
(foto Turninum)
Frans Van Heymbeeck was adjunct commissaris te Deurne tijdens de WOII en verantwoordelijk voor
Deurne Noord. Omdat hij ook lid was van de weerstand, besloot hij om geen Joden te arresteren. In de
plaats daarvan ging hij naar de adressen van de Joden en vroeg hen of ze zich vrijwillig wilden melden bij
de Duitsers of dat ze wilden onderduiken. Iedereen dook onder. Ook in Antwerpen waar hij heen werd
gestuurd om deel te nemen aan een jodenrazzia, zou hij in volle actie een joods koppel verstoppen in
hun eigen kelder, onder een stapel rommel en dekens. Voor de show beukte hij daarom ook nog een
binnendeur in met veel machtsvertoon, goed wetende dat daar niets te zoeken was. Hij zou samen met
39 andere Deurnese agenten op 14 januari 1944 aangehouden worden en gedeporteerd worden naar
Duitsland naar het concentratiekamp Dora-Buchenwald. Officieel zou hij daar als vermist opgegeven
worden, maar algemeen mag aangenomen worden dat hij daar ook overleden is.
werd geboren op 18 maart 1892 en zou al snel actief worden in tal van verenigingen. Zijn voorliefde
voor de muziek zou hij al snel omzetten in een actief spelend lid van de socialistische harmonie
Ontwaking. Vanaf het ontstaan van deze vereniging op 19 maart 1919 zou bij de eerste stichtende leden
zijn. Hij speelde trompet en zou dit blijven doen tot het begin de van tweede wereldoorlog.
Jullie wonen in de Jaak Van Rillaerlaan of de directe omgeving. De meesten van jullie weten niet
vanwaar die naam komt en wie die persoon ooit is geweest.
Jaak Van Rillaer heette eigenlijk Stanislas Van Rillaer. Hij werd geboren te Holsbeek op 27 oktober 1905.
Later zou hij naar Deurne verhuizen en zich aansluiten bij de socialistische harmonie Ontwaking. Omdat
hij geen muziekopleiding had gehad, begon hij bij de marstamboers en zou dat blijven tot aan de WOII,
toen de harmonie haar activiteiten op een lager pitje moest zetten. Ook de archieven van die harmonie
werden vernietigd om te voorkomen dat de bezetters daaruit informatie zouden halen om de leden
lastig te vallen.
In de jaren ’30 werd hij politieagent te Deurne en kwam onder het bevel van adjunct commissaris Frans
Van Heymbeeck die het “witte” commissariaat Deurne Centrum/Noord leidde. De agenten van het
“witte” commissariaat, besloten om geen Joden te arresteren. In de plaats daarvan gingen ze naar de
adressen van de Joden en vroegen hen of ze zich vrijwillig wilden melden bij de Duitsers of dat ze wilden
onderduiken. Iedereen dook onder. Jaak was een zeer hevige weerstander en hij had de taak om op het
vliegveld van Deurne de vliegtuigen te tellen. Hij nam daarvoor elke dag een boekje RIZLA
sigarettenblaadjes mee en haalde per vliegtuig een blaadje eruit. ’s Avonds gaf hij het resterende aantal
blaadjes aan de Witte Brigade en die kon zo aan Engeland doorgeven hoeveel vliegtuigen er terug waren
gekomen van raids op Engeland. Op 14 januari 1944 werd ook hij opgepakt en kwam terecht in het
werkkamp Dora-Mittelbau. Daar werden echter de V2’s gebouwd nadat Peeëmunde uitgeschakeld was
door bombardementen. Op 16 juli 1944 kwamen de Duitsers echter te weten wat hij had gedaan met de
RIZLA blaadjes. Hij werd prompt gedood.
Jullie wonen in de Joseph Wuytslaan of de directe omgeving. De meesten van jullie weten niet vanwaar
die naam komt en wie die persoon ooit is geweest.
Joseph Wuyts werd geboren in 1900 in een arbeidersgezin te Deurne. Zijn ouders hadden het heel
moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen en hierdoor zou hij al snel actief worden in tal van
verenigingen. Door zelfstudie en lidmaatschap bij de socialistische harmonie Ontwaking zou hij zich
bekwamen tot een begenadigd klarinetspeler. Hij zou zelf meedoen aan enkele wedstrijden en tweemaal
een eerste prijs winnen en dit zonder een opleiding in een muziekschool. Het toont aan welk muzikaal
talent hij had en hoe ver hij het ooit had kunnen brengen.
In de jaren ’30 werd hij politieagent te Deurne en kwam onder het bevel van adjunct commissaris Frans
Van Heymbeeck die het “witte” commissariaat Deurne Centrum/Noord leidde. De agenten van het
“witte” commissariaat, besloten om geen Joden te arresteren. In de plaats daarvan gingen ze naar de
adressen van de Joden en vroegen hen of ze zich vrijwillig wilden melden bij de Duitsers of dat ze wilden
onderduiken. Iedereen dook onder. Ook in Antwerpen waar hij heen werd gestuurd om deel te nemen
aan een jodenrazzia, zou hij in volle actie een joods koppel verstoppen in hun eigen kelder, onder een
stapel rommel en dekens. Voor de show beukte hij daarom ook nog een binnendeur in met veel
machtsvertoon, goed wetende dat daar niets te zoeken was. Hij zou samen met 39 andere Deurnese
agenten op 14 januari 1944 aangehouden worden en via het Fort van Breendonk en de gevangenis van
Keulen, werd hij overgebracht naar het werkkamp Gross-Strehlitz. Op 31 oktober
1944 ging hij naar het concentratiekamp Gross-Rosen, samen met 16 andere agenten. Hier moesten ze
dwangarbeid doen in de lokale steengroeve die graniet leverde voor de nieuwe Duitse hoofdstad
Germania. Op 23 november 1944 werd de nog nauwelijks 40 Kg wegende en uitgeputte Joseph Wuyts
doodgeknuppeld door de kampbewakers. De kampbewakers maakten er een sport van om dagelijks één
of meerdere gevangenen dood te knuppelen.